Historia Półmaratonu Wałbrzych zaczęła się 27 maja 1995 roku. To wówczas rozegrano I Wałbrzyską Dwudziestkę – bieg na dystansie półmaratonu, wymyślony przez biegaczy z dwóch dzielnic – Piaskowej Góry i Podzamcza. Obie miały swoje kluby – ten pierwszy działał przy WPB Wałbrzych, drugi był OSK Podzamcze. Skoro były dwie dzielnice oddalone od siebie o zaledwie kilka kilometrów, to trasę poprowadzono ze stadionu na Piaskowej Górze na Podzamcze i tam po okrążeniu dzielnicy z powrotem biegło się na Piaskową Górę. Ten pierwszy bieg wygrał Mirosław Kaczuga (biega do dzisiaj), drugi był Marek Palcowski, a trzeci Jan Leśniak (jest jednym z trzech maratończyków w Polsce, którzy ukończyli wszystkie Maratony Wrocław). W sumie na starcie stanęło zaledwie … 21 biegaczy.
Ten pierwszy bieg był jednak na tyle udany, że za rok na starcie pojawili się zagraniczni biegacze. W tym gronie takie ówczesne biegowe sławy jak Ukrainiec Vladimir Kotov. Wygrał on II Wałbrzyską Dwudziestkę, rozegraną 15.05. 1996. I za rok powtórzył swój sukces, wygrywając także III edycję tego biegu rozegraną 17.05. 1997. Wówczas po raz pierwszy dopiero wprowadzono wpisowe dla uczestników, a ich liczba nadal nie przekroczyła stu.
16.05.1998 roku w Wałbrzychu zorganizowano … bieg nocny! Widać więc, że nasze miasto i środowisko biegaczy było podatne na nowinki. Biegacze ten pomysł zaczerpnęli od … kolarzy, którzy już kilka lat wcześniej wprowadzili do kalendarza imprez kolarską Nocną Spinkę Wałbrzycha. Znowu biegano na trasie PG – Podzamcze – PG, a start miał miejsce o godz. 21, na starcie i na mecie na stadionie przy ul. Kusocińskiego paliły się pochodnie. Pobiegło kilkunastu obcokrajowców, a najlepszy w IV Wałbrzyskiej Dwudziestce był Białorusin Zorislav Gapijeenko.
Ranga biegu rosła, skoro w V edycji na starcie 19.05. 1999 pojawił się znany polski maratończyk Mirosław Plawgo. Był faworytem, odparł atak obcokrajowców i został zwycięzcą. Wówczas po raz pierwszy ilość startujących przekroczyła stu biegaczy. Rok Wielkiego Jubileuszu 2000 także w naszym biegu miał szczególna oprawę i rangę. I mocną listę biegaczy. Pojawili się 20.05. 2000 dotychczasowi zwycięzcy – Kotov i Gapijeenko, startował Krzysztof Przybyła, reprezentant Polski w maratonie. I dystans 20 km podczas VI Półmaratonu Wałbrzych najszybciej pokonał Gapijeenko (czas 1:05:35), który wyprzedził Przybyłę i Kotova. Na starcie staje 132 biegaczy.
Przy VII edycji w naszym biegu nastąpiła znacząca zmiana. W 19.05.2001 roku półmaraton przeniesiona do dzielnicy Podzamcze, na trasę z atestem PZLA (jedno okrążenie miało długość 4458 m), biegano obwodnicą dookoła tego największego wałbrzyskiego osiedla. Ten bieg był Mistrzostwami Dolnego Śląska w półmaratonie. Dystans 21.097 metrów najszybciej pokonał Sławomir Kąpiński (Płock), uzyskując czas 1:07:30. Drugi był Jacek Kasprzyk (Kraków), a trzeci Vladimir Kotov. Najszybszą kobietą była Elena Makolova w czasie 1:16:22. Na starcie stanęło 119 biegaczy.
W roku 2002 kolejny raz pojawia się Krzysztof Przybyła i tym razem wygrywa VIII Półmaraton Wałbrzych, który rozegrano 18.05.2002. I ustanawia nowy rekord trasy wokół Podzamcza – 1:04:41. Za nim przybiegają zagraniczni biegacze – Gapijeenko, Iveruk, Giczun, Kotov. Najlepsza kobieta Dorota Ustianowska uzyskuje czas 1:22:30. Rok 2003 to IX edycja biegu. Na starcie 158 biegaczy, w tym aż 50 pań. I ponownie najlepszy jest Krzysztof Przybyła. Drugi przybiega Artur Pele, a trzeci jest Gapijeenko. Dzieje się to 17.05.2003.
Rok 2004 to jubileuszowy X Półmaraton Wałbrzych. Wygrywa go 22.05.2004 Dariusz Kruczkowski, uzyskując czas 1:08:22. Na Podzamczu startuje 119 biegaczy. XI edycja przynosi kolejne zmiany do wałbrzyskiego biegania na Podzamczu. Rok 2005 to udział biegaczy z Kenii. Na Podzamczu 21.05.2005 wygrywa Richard Rotich, który uzyskuje czas 1:08:17. Drugi jest Iwan Nikolajuk. Na starcie staje 176 biegaczy. Rok później 20.05.2006 ponownie przyjeżdżają Kenijczycy i po raz drugi zwycięstwo odnosi Richard Rotich w czasie 1:08:21. Drugi jest Arti Taroitich. To był XII Półmaraton Wałbrzych. I ostatni na wałbrzyskim Podzamczu.
Potem następuje 5 lat przerwy w organizacji Półmaratonu Wałbrzych. Jego reaktywacja następuje w 2012 roku. Bieg zostaje przeniesiony do centrum miasta – start i meta w Rynku. Zmienia się termin – z maja na sierpień. I od razu frekwencja bije trzykrotnie dotychczasowe rekordy. XIII Półmaraton Wałbrzych – Reaktywacja odbywa sie 26.08.2012 roku. Na starcie prawie 700 biegaczy, metę osiąga 555 na dystansie 21 km i 87 na rekreacyjnym dystansie 7 km. Na 21-kilometrowym dystansie najlepszy okazał się Kenijczyk Joel Komen, reprezentujący barwy Unipes Team Wałbrzych, który osiągnął czas 1:07:32. Drugi był Ukrainiec Mykahajlo Iveruk z SK Kovel, tracąc do zwycięzcy tylko 5 sekund (1:07:37), natomiast trzeci był Białorusin Ilya Slavenski (Homel) – 1:07:49.
W pierwszej dziesiątce, oprócz dwóch Kenijczyków, dwóch Białorusinów i Ukraińca, znalazło się również pięciu naszych rodaków. Najlepszym Polakiem okazał się Krzysztof Bartkiewicz (maratonypolskie.pl Team), który zajął VI miejsce z czasem 1:14:42. Wśród wałbrzyszan najlepszym był Piotr Holly z czasem 1:15:07 (VII miejsce). Najszybszą kobietą była Katarzyna Durak (LUKS Żórawina) z czasem 1:19:22, która uplasowała się na X pozycji, natomiast najlepszą wałbrzyszanką została reprezentująca AZS PWSZ AS Wałbrzych, Joanna Blitek, zajmując 277. pozycję z czasem 1:49:34. W biegu wystartowało 558 zawodników, w tym 14 obcokrajowców: z Kenii, Ukrainy, Bałorusi, Słowacji, Czech i Belgii.
Rok później 25.08.2013 nasz bieg otrzymuje nazwę XIV Toyota Półmaraton Wałbrzych i wśród uczestników losowany jest samochód toyota aygo. I odjeżdża po losowaniu do miejscowości koło Raciborza. Na starcie prawie 1200 biegaczy, metę na główym dystansie osiąga 1154 biegaczy, a w biegu na 7 km na mecie pojawia się 195 biegaczy. Po raz pierwszy biegnie pełny dystans półmaratonu prezydent naszego miasta Roman Szełemej. On też jest patronem honorowym, podobnie jak Robert Korzeniowski, naszych biegów. Ostatni raz bieg organizuje OSiR Wałbrzych. Od nastepnego roku wraz z Gminą Wałbrzych bieg będzie organizować spółka Aqua Zdroj, zarzadzająca nowoczesnym kompleksem rekreacyjnym przy ul. Ratuszowej 6.Jako pierwszy do mety dobiegł Julius Kiprono Lagat (Kenia), z czasem 1:10:10, 5 sekund za nim znalazł się jego rodak Elisha Kiprotich Sawe, a na trzecim miejscu Ukrainiec Taras Salo, tracąc do zwycięzcy 27 sekund. Pierwszy Polak – Jacek Sobas z Kędzierzyna-Koźla – zajął 4 miejsce (1:14:54). Najlepsza kobieta – Ewa Kucharska z Pszczyny – była 25. (1:23:59). Wśród wałbrzyszan najlepiej wypadł Piotr Holly, który dobiegł na 6. pozycji (1:16:50), a najlepszą wałbrzyszanką okazała się Roksana Gawron, która była 245. (1:41:40). Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że pełen dystans – 21 km – pokonał również Prezydent Wałbrzycha Roman Szełemej i ostatecznie znalazł się na 703. pozycji (2:02:51).
Popularność naszego biegu rośnie z roku na rok. Podczas kolejnej jubileuszowej XV edycji na starcie pojawia się w Wałbrzychu już prawie 1,5 tysiąca biegaczy. 24.08.20014 metę XV Toyota Półmaraton osiąga w sumie 1342 biegaczy. Główny dystans wygrywa Kenijczyk Francis Lagat w czasie 1:04:51. To do dzisiaj jest rekordem nowej trasy naszego półmaratonu w centrum Wałbrzycha. Toyotę aygo wygrywa biegaczka z Wroclawia.
Rok 2015 i kolejny rekord ilości startujacych. 23.08.2015 do biegu zgłasza się ponad 2 tysiące osób, na Rynku w Wałbrzychu staje ich niewiele mniej, a metę osiąga 1742 biegaczy na obu dystansach. Jest piękna słoneczna pogoda, ale podczas dekoracji mamy małą ulewę. Po raz pierwszy meta zlokalizowana jest na Placu Magistrackim na wprost wałbrzyskiego Ratusza. Kolejny raz bieg wygrywa Kenijczyk, tym razem Kipruto Kibire w czasie 1:05:49. W najlepszej „10” jest tylko dwóch Polaków. Toyotę aygo wygrywa tym razem biegacz z Kamiennej Góry.
Mamy rok 2016 i XVII Toyota Półmaraton Wałbrzych. Rok jubileuszu 70-lecia sportu wałbrzyskiego. Popularność naszego półmaratonu jest tak duża, że organizator wprowadza limit zgłoszeń na 2500 biegaczy. I ten limit osiągamy na początku sierpnia, kiedy zamykamy listy startowe. Bieg odbywa się 21.08.2016, start w Rynku, meta na Placu Magistrackim. Ten bieg jest także setnym maratonem wałbrzyszanina Witolda Radke, który samotnie startuje na dystansie 42 km już o godz. 9. O godz. 11 wokół Rynku ustawia się 2,5 tysiąca biegaczy. Nasz półmaraton zaliczany jest w 2016 roku do Korony Półmaratonów Polskich oraz do Korony Półmaratonów Dolnego Śląska. Kolejna, czwarta już, toyota aygo czeka. Na liście startowej są biegacze z 7 krajów. Obok biegów open nasz półmaraton jest Mistrzostwami Polski pracowników służby zdrowia oraz międzynarodowymi mistrzostwami zakładów Faurecia. Aura nie była łaskawa dla biegaczy. Było ciepło, ale padał deszcz. Dopiero na dekoracje się wypogodziło. Jednak rekord frekwencji został ustanowiony. W obu biegach wystartowało 2276 biegaczy. To dla nas świetny wynik. Tradycyjnie Kenijczycy byli najszybsi. Wygrał Kipkorir Biwot w czasie 1:05:23. I wyprzedził dwóch swoich rodaków, czwarte miejsce zajął Ukrainiec, a piąte najlepszy z Polaków Łukasz Kondratowicz, reprezentant Faurecii Wałbrzych. Łukasz uzyskał czas 1:15:38. Bieg pań wygrała Kenijka Jepkosgei Kimutai w czasie 1:16:08. Biegi na 7 km padły łupem Polaków. Najszybszy był wałbrzyszanin Edward Baczewski, który uzyskał czas 27:48, wśród pań wygrała Marlena Bielecka (Świebodzice) – 34:38. Wiele emocji, tradycyjnie już, wzbudziło losowanie nagród. Tym razem toyota aygo trafiła do biegacza z pobliskiego Mieroszowa. Po biegu, podczas spotkania organizatorów ze sponsorami i wolontariuszami, padły nie tylko słowa podziękowania za pomoc i sprawną organizację. Padły też propozycje, by zwiększyć limit zgłoszeń (do naszego biegu w 2016 roku zgłosiło się ponad 3100 biegaczy). I wydłużyć petlę biegu do 10 km, by zawodnicy pokonywali ją na trasie półmaratonu dwa razy.
I już wszystko jest jasne. XVIII Toyota Półmaraton Wałbrzych zostanie rozegrany 20.08.2017 na dwóch pętlach po 10,5 km. Bieg rekreacyjny to dystans 10,5 km. Trasa nadal w centrum Wałbrzycha, start i meta na Placu Magistrackim, a biuro zawodów w hali lekkoatletycznej ul. Chopina 1. Wśród wszystkich uczestników obu biegów zostanie rozlosowany po raz piąty samochód toyota aygo i kilka innych nagród rzeczowych. Dochodzi nowa klasyfikacja – pracowników firmy Toyota. Zwiększamy limit uczestnikow do 3000 biegaczy. Na bieżąco informacje w zakładce „Aktualności”. Zapraszamy do Wałbrzycha!!!
I mamy kolejny rekord. 20.08.2017 odebrały numery startowe 2764 osoby, nieco mniej stanęło na starcie, a oba biegi ukończyło ostatecznie 2702 biegaczy. To nowy rekord wałbrzyskiego półmaratonu. Nowa trasa, start i meta na Placu Magistrackim. Biegacze uznali, że trasa bardziej wymagająca. I czas zwycięzcy gorszy od poprzedniego rekordu. Zwycięzca z 2017 roku Kipkorir Biwot uzyskał 1:06:54. Bieg pań wygrała Anna Rostkowska z czasem 1:19:59. Bieg rekeracyjny na 10,5 km wygrali Paulina Szarzyńska (44:33) i Łukasz Kondratowicz (37:32). Najlepsi wałbrzyszanie w półmaratonie to Edyta Gardecka (1:37:27) i Piotr Holly (1:16:53). Wynik Piotra to najlepszy wałbrzyski wynik na tej trasie półmaratonu. Organizatorzy obliczyli, że w biegu wzięli udział zawodnicy z 800. miejscowości z 13 państw. I zostało wręczonych 107 pucharów i 85 nagród finansowych i rzeczowych. Główną nagrodę w losowaniu – toyotę aygo – wylosowała biegaczka z Warszawy. Gratulujemy i wszystkich zapraszamy za rok! Startujemy po raz 19. akurat 19.08.2018.
I mamy nowy rekord frekwencji. W niedzielę 19.08.2018 na starcie 19.Toyota Półmaraton Wałbrzych stanęło 3053 biegaczy z 16 państw! Po raz pierwszy przekroczyliśmy liczbę 3 tysięcy startujących. Tego dnia panował potężny upał. Nie było sensacji na mecie. Kenijczycy podzielili się podium z Polakiem. Wśród pań całe podium było zagraniczne. Pierwszy trasę 21 km pokonał Silas Mwetich (1:11:01), drugi był Isaac Kimutai Ngeno (1:13:39), a trzeci Wojciech Kopeć z Olsztynka (1:14:08). Czwarte miejsce zajął Bartosz Zając (1:16:37, najlepszy z Aglomeracji Wałbrzyskiej), a dziesiąty był wałbrzyszanin Piotr Holly (1:21:12). Wśród kobiet pierwsza była Białorusinka Katsiaryna Ptashuk, która uzyskała czas 1:21:25 i w kategorii open zajęła dwunaste miejsce. Druga była Ukrainka Yulia Diatlova (1:25:46), a trzecia Węgierka Zita Kacser (1:26:43). Pierwsza Polka, Aneta Szecówka z Biskupic była czwarta w kategorii pań (1:32:03), a wałbrzyszanka Edyta Gardecka jedenasta (1:40:48). Zeszłoroczne miejsce poprawił Prezydent Wałbrzycha Roman Szełemej, który tym razem uplasował się na 1562. miejscu (rok temu 1641.). Robert Korzeniowski, drugi z patronów naszych biegów, który po raz pierwszy dopiero biegł w Wałbrzychu, natomiast zajął 2050. miejsce. Na krótszym dystansie 10,5 km na mecie zameldowali się jako pierwsi Łukasz Kondratowicz z Kamiennej Góry, który uzyskał czas 0:39:17. Niecałe 2 minuty później na mecie przybiegł Patryk Łazarski (Wałbrzych), a tuż za nim Krystian Gryczuk (Kamienna Góra). Najlepszą kobietą została Aleksandra Łapiak (Wałbrzych), która zajęła 31. miejsce w klasyfikacji open.A tegoroczna toyota aygo, głóowna nagroda w loterii promocyjnej, trafiła do Kietrza (województwo opolskie). Dziękujemy wszystkim z auczetsnictwo w tegorocznej imprezie i zapraszamy za rok na jubileuszowy 20. Toyota Półmaraton Wałbrzych w roku 2019.
Mamy jubileusz 20. edycji półmaratonu. W 2019 roku spotykamy się 18 sierpnia. W centrum Wałbrzycha. Jest kilka nowości. Trasa jest nieco zmieniona. Inaczej wyglądają medale. Mamy dodatkowe kategorie. Z okazji jubileuszu dzień przed biegami organizujemy biegi dla dzieci i koncert muzyczny na terenach pasta party przy biurze zawodów. Liczymy na nowy rekord frekwencji. Na starcie mamy zawodników z 19 państw. Do zobaczenia na placu Magistrackim 19.08.2019!
Na starcie obu dystansów jubileuszowej edycji Toyota Półmaraton Wałbrzych stanęło prawie 2800 biegaczy z 20 państw. Zwycięzcą 20. TPW został Kenijczyk Kimaiyo Hillary Kiptum Maiyo, który dystans 21km pokonał w czasie 1:09:10. To dziesiąta wygrana reprezentanta tego kraju w dwudziestu edycjach wałbrzyskiego półmaratonu. Tuż za zwycięzcą znalazł się jego rodak Henry Kemboi (1:09:31), a podium zamknął Marokańczyk Abderrahim Elasri (1:09:58). Wśród kobiet wygrała Kenijka Joyline Chemutai (1:16:37) przed Węgierką Zitą Kacser (1:17:46) oraz Polką Anną Ficner (1:27:41). Z Polaków najlepszy był Jacek Stadnik (Krosno Odrzańskie; 5. miejsce), a z wałbrzyszan Bartosz Zając (9. miejsce) i Edyta Gardecka (172. miejsce). Bieg na głównym dystansie ukończyło prawie 2400 zawodników. Bieg po Zdrowie 2019 wygrał Łukasz Kondratowicz (Kamienna Góra; 0:37:59) przed Sebastianem Gołębiewskim (Bogatynia) oraz Bartłomiejem Wojsławem (Marcinowice). Kondratowicz również w dwóch poprzednich edycjach wygrywał dystans 10,5km. Względem poprzedniego roku poprawił czas o 1 minutę i 18 sekund. Wśród kobiet najlepsza okazała się Paulina Dacyszyn (Brzeg; 0:45:22) przed Katarzyną Mrówką (Kamienna Góra) oraz Aleksandrą Bocheńską (Wrocław). Z wałbrzyszan pierwszy do mety dobiegł Marek Filipiak, który zajął 4. miejsce. Bieg ukończyło ponad 400 zawodników. A Toyota Aygo jubileuszowego 20. Toyota Półmaraton Wałbrzych trafiła do Siechnic koło Wrocławia.
Kolejny 21. Toyota Półmaraton Wałbrzych odbędzie się 23.08.2020. Zapraszamy!
Pełne wyniki biegów z lat 2012-19 w zakładce „Wyniki”.